De keuze van Raf Walschaerts

Tekst: Annelies Desmet
Foto's: Michel Goessens, Marco Mertens, Frauke Verreyde en Johan Jacobs

Raf Walschaerts is de helft van Kommil Foo of Kommil Foo is maar voor de helft Raf Walschaerts. Het is hoe je het bekijkt. We lieten Raf het theaterprogramma 2022-2023 onder de loep nemen. Lees hier welke tips hij heeft voor ons publiek. 

Jullie liedje Ruimtevaarder is op nummer 1 geland in de Lage Landenlijst. Doet dat iets met de schrijver van het mooiste Nederlandse lied volgens het Radio 1 publiek? 

Ik vind het heel eigenaardig wat dat piepklein liedje losmaakt. Ik kan dat bijna niet geloven dat wij eindigen voor Brel, Ramses Shaffy,.. kunnen we dat wel au sérieux nemen?

Zing je het nog steeds graag? 

Ja. Dat wel. Elk goed liedje kan je 10.000 keer spelen, dat geraak je niet beu. Anderzijds zijn er liedjes uit vroegere voorstellingen die we ondertussen niet meer spelen... dat zegt dan ook weer iets over die liedjes hè.. 

We staan aan het begin van een nieuw cultuurseizoen. Kijken jullie daar zelf ook nog naar uit? 

Een nieuw cultuurseizoen is het begin van ons werkjaar, dus na de vakantie kijk ik daar altijd naar uit.

Is dat nog steeds spannend of routine? 

Spannend omdat we een nieuwe voorstelling aan het maken zijn, binnen 5 dagen starten we met try-outs spelen met nieuw materiaal. We spelen concertjes met oud materiaal en we smokkelen gaandeweg dat nieuw materiaal in de show. Het is niet omdat we al 20 voorstellingen gemaakt hebben, dat het routine is.. integendeel, het wordt steeds spannender.

Ga je zelf nog naar collega’s kijken of zit je tijdens jouw vrije avonden liever in je eigen zetel? 

Het woord collega’s is cruciaal in jouw vraag, door de jaren heen ken ik natuurlijk heel wat mensen en tussendoor en als het past, ga ik graag eens naar hun voorstelling kijken. Wij spelen 4 keer per week van woensdag tot zaterdag, dus zijn er nog enkele dagen over om zelf in een concertzaal of theater te gaan zitten.

In welk genre zitten jullie collega’s? Zijn alle podiumartiesten collega’s of eerder de artiesten in het humorgenre of passen jullie onder het genre muziek of theater? 

Ik zie meer theater en concerten dan humor. Misschien eerder omdat we onze inspiratie meer halen uit toneel en literatuur dan puur uit comedy. Kommil Foo is ook om te lachen, maar we zijn nooit echt ‘comedians’ geweest. Ik zou het graag willen kunnen zo de ene mop na de andere vertellen, dat moet plezant zijn, maar daar ligt onze kracht niet. Kommil Foo valt tussen de verschillende genres in, dat is een gevolg van onze smaak en hoe Mich en ik in elkaar zitten, wij plukken graag uit heel veel dingen.

"Ik kweek nog meer dan vroeger de empathie met iedereen die op een podium staat. Een zalige job!"

We vroegen jou om door het cultuurseizoen te snuisteren, is er eentje dat er meteen uitspringt?

De laatste voorstelling die ik gezien heb, is deschonecompagnie met Rigoletto. Ik zag die voorstelling op Theater-aan-zee en ik hield het niet droog.  Ik had van Tom Goossens ook De Barbier gezien, hij is een heel interessante regisseur die overloopt van talent. Dat voel je aan alles. Hij schrijft eigenlijk een nieuwe tekst op dat Libretto van Verdi, dat is virtuoos geschreven. Ik zit met mijn oren ver open te luisteren. Het is heel creatief met heel weinig middelen in vergelijking met 99% van de opera’s. Het is zo ingenieus en economisch en daarmee bedoel ik spaarzaam vormgegeven. Ik vind het echt van een ongelofelijk niveau en vernieuwend in de vrijheid die hij neemt om met zo’n grote klassieker aan de slag te gaan.

Je hield het niet droog, zeg je, wat vond je er dan precies zo ontroerend aan? 

Ik ben ontroerd als ik geconfronteerd wordt met écht vakmanschap. Het is met zoveel goesting gespeeld, de acteurs sprankelen.

Wat zijn jouw criteria voor een goede voorstelling?

Dat is een heel moeilijke vraag of zelfs bijna onbeantwoordbaar. Ik ben geen theoretische kenner van theater, dus ik kijk met mijn hoofd en mijn hart tegelijk. Het moet mij raken. Vanuit mijn emotie mag het zelfs heel saai zijn of veel vragen oproepen, maar als het mij raakt, dan word ik enthousiast. Dat is voor iedereen een zoektocht. 
Iets maken dat in de communicatie met een publiek, het publiek ook raakt, daar is geen formule voor. Dat maakt het ook telkens weer spannend om een nieuwe voorstelling te maken. Ik koester nog meer dan vroeger de empathie met iedereen die op een podium staat. Een zalige job!

Zou je graag eens in je eigen publiek willen zitten? 

Ik zou graag eens een Kommil Foo voorstelling mee maken. Ik heb dat een beetje als ik naar Mich solo ga kijken. Dan breek ik natuurlijk.  

Wat staat op nummer 2 in jouw lijstje?

Welcome to the Rebellion van Michael Van Peel, dat vond ik de beste 'Van Peel' die ik ooit gezien heb. En dat wil wat zeggen want ik ben al heel lang fan en heb bijna alles gezien. Zeer intelligent altijd.

Hij vertelde me dat hij in eerste instantie onzeker was omdat hij voor een universele conférence heeft gekozen i.p.v. een eindejaarsconférence en ik vond het net nog sterker omdat hij dat keurslijf loslaat en dus vrijer is. Ik vond het heel straffe kost en schoon. Ook dat is ontroerend. Michael kan je niet verdenken dat hij sentimenteel is of zwaar op de emotie gaat. Zijn vakmanschap speelt dan wel op mijn ontroering.

Hij brengt straffe en intelligente humor hè.

Hij doet je wankelen. Vaak zit ik mij af te vragen: wat is mijn standpunt? Meer dan vroeger gooit hij iets op tafel waar je moet over nadenken. De nar die een spiegel voorhoudt, dat gevoel had ik nu meer dan ooit.

Een andere humorvoorstelling die je koos, is Broeden van Grof Geschud. Vertel eens waarom het publiek deze voorstelling moet gaan kijken. 

Dat kan je echt cabaret noemen, ze vallen zowel onder het genre humor als muziek. Ik ken hen heel goed omdat ik vier jaar geleden hun afstudeervoorstelling heb geregisseerd. Dit is hun tweede voorstelling. Ik zie niet vaak mensen die vanuit dezelfde interesses vertrekken als Kommil Foo. Het is universeel van thema, ze spitten hun relatie uit want ze zijn ondertussen niet meer samen. Ik ging uit interesse kijken en ik was heel aangenaam verrast.

Je regisseert wel vaker jongere mensen.

Ik doe dat veel en graag. Er is nogal een behoefte aan regisseurs in het iets lichtere genre. Ik zou dat fulltime kunnen doen, maar daar kies ik niet voor. Ik vind het heel fijn om te doen. Naast naar veel te gaan kijken, is regisseren nog leerrijker. Ik leer daar altijd enorm veel van, hoe anderen problemen oplossen en de dingen benaderen.

Achter de schermen zijn er veel mensen betrokken bij een voorstelling van scenografie, kostuums, make-up, belichting,..  Zijn er zo voorbeelden in jouw lijstje met tips waar het overduidelijk een grote voorstelling is? 

Dyptich van Peeping Tom bijvoorbeeld, die voorstelling heb ik ook op Theater-aan-zee gezien. Het samenspel van décor ongelofelijk, de choreografie, belichting waanzinnig, het verhaal, het ontbreken van verhaal.. ik heb met open mond zitten kijken. Ik ben eigenlijk nog nooit zo onder de indruk geweest van een dansvoorstelling. Het is spectaculair en daardoor heel toegankelijk. Zo’n kwaliteit zie je niet elk jaar.

Dat is momenteel bijna de enige voorstelling dit najaar die uitverkocht is. 

Dat is al straf eigenlijk.

Heb je nog andere dansvoorstellingen gekozen? 

Ja, ik koos ook voor Elisabeth gets her way van Jan Martens. Ik heb deze nog niet gezien, maar een aantal jaren terug zag ik wel The dog days are over en die is me heel erg bijgebleven. Dat was ontwapenend. De acteurs sprongen een uur aan een stuk. Alleen dat: springen... Op het einde waren ze zo bezweet en uitgeput, dat had ik nog nooit gezien. Dans is heel apart, maar als het pakt, dan pakt het 100% per uur. Het menselijk lichaam zonder taal, er is niets ontroerender dan dat.

Heb je iets van muziek gekozen?

Nele Bauwens met de Whodads, dat zet ik er met plezier tussen. De Whodads vind ik altijd fantastisch. Ook voor de vorige monoloog van Nele heb ik haar begeleid, ze is heel goed bezig. Ze smijt zich voor zo’n band, dat kan ze echt. 

Is er nog een voorstelling die je er graag wil aan toevoegen als toemaatje? 

Ja, La Cucina dell’arte van Circus Ronaldo. Ik heb die voorstelling 15 jaar geleden gezien want het is een herneming. Als Mich en ik een nieuwe voorstelling maken, dan verwijzen we vaak naar scènes uit die voorstelling. Tot vandaag werkt die voorstelling inspirerend voor ons. Danny is echt een clown van wereldklasse in ons klein landje. Een goeie clown laat een publiek twijfelen of ze moeten lachen of wenen. Alleen daarom is het al de moeite om te gaan kijken.

Zijn er nog andere voorstellingen die je wil aanraden?  

Abattoir Fermé vind ik ook altijd interessant en nauwgezet theater.

Je was ooit te gast als Artiest geboekt waarbij je vertelde over je uitgebreide boekenkast. Heb je op gebied van Literatuur enkele tips. Wat ben je nu aan het lezen bijvoorbeeld? 

Ik ben nu het tweede boek aan het lezen van Anjet Daene over de zusjes Brönte, het heeft de mooie titel Het lied van ooievaar en dromedaris. Haar eerste boek,  De herinnerde soldaat gaat over een Nederlandse vrouw en het speelt zich 100 jaar geleden af. Fantastisch boek. Ik ben meteen haar tweede boek beginnen lezen. Ik ben er heel erg van onder de indruk en ik raad het ook iedereen aan. De meeste mensen hebben nog nooit van haar gehoord terwijl ze wel al op de Librislijst stond, maar nog niet helemaal doorgebroken.

Maar dat gebeurt nu zeker wel, nu wij het in dit artikel gaan vermelden. Veel succes met de nieuwe voorstelling!

De tips op een rijtje

Peeping Tom - Dyptich 
21 september – Westrand Dilbeek

Deschonecompanie – Rigoletto
23 september – CC Strombeek 

Michael Van Peel – Welcome to the Rebellion
7 oktober – Westrand Dilbeek 

Grof Geschud - Broeden
27 oktober - Westrand Dilbeek

Jan Martens – Elisabeth gets her way
8 december – Westrand Dilbeek

Nele Bauwens – cabaretvoorstelling 
13 januari – Westrand Dilbeek
25 februari – Baljuwhuis Galmaarden
31 maart – CC ’t Vondel Halle

Kommil Foo – Grind
9 maart – CC De Ploter Ternat
 12 maart 2023 – CC ’t Vondel Halle

Circus Ronaldo – La Cucina dell’ Arte 
1 tot 4 juni – Kasteel Kruikenburg Ternat
Tickets via Westrand, GC Warande of CC De Ploter